Tak jak wielu znajomych dyrektorów również ja zakupiłem dla szkoły kilka usług od firm mogących pomóc mi w zarządzaniu. Przede wszystkim zwolnić z wykonywania wielu czasochłonnych i mało twórczych zadań. Firmy mogą zrobić to taniej, szybciej i lepiej. Już 20 lat temu Tom Peters - amerykański ekspert w dziedzinie zarządzania, twierdził, że ok. 90% pracy „białych kołnierzyków” zostanie zastąpiona przez komputery. Tym mianem nazywa się osoby, które zajmują się informacją, jej tworzeniem i przetwarzaniem. Obok m.in. dziennikarzy, prawników, lekarzy i pracowników banków zalicza także nauczycieli. Mówiąc o zastąpieniu pracy myślał m.in. o rutynowych i powtarzalnych działaniach, które można zapisać w postaci algorytmów. Dziś pracę wielu z nich zastąpiły bankomaty, wpłatomaty, elektroniczne kasy w hipermarkietach, automaty do sprzedaży biletów, elektorniczne kioski, odprawy online na lotniskach, czy obsługa internetowego konta w banku. Dziś funkcjonujemy w erze wszechobecnych usług. Oddajemy rzeczy do prania, kupujemy gotowe do podgrzania produkty, zlecamy sprzątanie firmom. Kurierzy dostarczają bezpośrednio do domu zakupy dokonane w internetowych sklepach. Nie naprawiamy sami butów, zepsutych pralek. Wyspecjalizowane firmy remontują nam mieszkania. Coraz rzadziej pieczemy ciasto na rodzinne uroczystości, a organizację zabawy urodzinowej dla naszych dzieci zlecamy wyspecjalizowanym firmom. Nie robimy już tego wszystkiego sami. Szukamy pomocy w usługach. Czy trendy te są w obecne również w szkole? Organizacją wyjazdów na zielone szkoły zajmują się biura turyrtyczne. Od lat robienie zestawień na wywiadówki, wypełnianie świadectw i arkuszy ocen, obliczanie frekwencji, wysyłanie poczty, drukowanie legitymacji szkolnych, prowadzenie dzienników lekcyjnych realizowane jest przez programy komputerowe. To jeszcze nie wszystko. Firm oferujących tego typu usługi jest na rynku wiele. Nauczyciel zwolniony z tych żmudnych czynności zaoszczędzony czas przeznacza na sprawy naprawdę ważne. Coraz mniej z kategorii pilnych pojawia się w jego życiu zawodowym. Uwalniamy w ten sposób potencjał nauczycieli i wykorzystujemy do zadań, które są prawdziwą istotą jego pracy - kontakt z uczniem, praca indywidualna, wychowanie, rozmowy z rodzicami, budowanie relaccji, rozwijanie kompetencji społenczych, uczenie jak się uczyć.
Do niedawna jeszcze systematyczne sprawdzanie zadań domowych, przygotowanie kartkówek, sprawdzanie i zlecanie uczniom dodatkowej ćwiczeń było prawdziwym problemem. Potrzebowlliśmy na to sporo czasu. Oczywiście, pod warunkiem, że nauczyciel rzetelnie chciał się wywiązać z tych zadań. Ucząc w kilku klasach, mając codziennie do sprawdzenia w każdej po kilkadziesiąć prac domowych i do tego jeszcze wykonując to systematcznie mógł łatwo ulec wypaleniu zawodowemu. Chcą wykorzystać potencjał nauczycieli do wykonywania naprawdę ważnych spraw, „zleciłem” żmudne sprawdzanie zadań komputerom. Nauczyciel wykorzystuje w tym celu elektroniczne zeszyty ćwiczeń, a sam uczeń swoją biegłość w korzystaniu z technologii cyfrowej, traktując rozwiązywanie zadań w komputerze, czy na swoim iPadzie, a nawet telefonie komórkowym jako coś naturalnego. Otrzymuje dzięki temu błyskawicznie infromację zwrotnę - dziś pokolenie to nie lubi czekać, jest niecierpliwe. Uczy się we własnym tempie. Nauczyciel dzięki prostym funkcjom wbudowanym w system elektornicznych zeszytów ćwiczeń może analizować postępy uczniów, tworzyć na podstawie raportów programy naprawcze, powtórki i skoncentrować się na zadaniach, które sprawiły uczniom najwięcej kłopotów.
W tym roku prowadzenie zajęć z języków obcych i wdrożenie koncepcji nauki języków obcych zleciłem szkole językowej, która zatrudnia znakomitych lektorów, ma system przygotowania uczniów do międzynarodowych certyfikatów i zewnętrznych egzaminów. Już teraz wykorzystuję w szkole e-wykłady wybitnych specjalistów, kursy online i szkolenia rozwijające kompetencje kluczowe uczniów. Platformy e-lerningowe pozwalają uczniom na coraz bardziej elastyczny czas pracy i tym samym wykorzystać ich siłę w naturalnym korzystaniu z cyfrowej technologii i elektronicznych zasobów sieci. I jeszcze coś, co zrobiło już wiele szkoł w okolicy. Sprzątaniem szkoły, monitoringiem, gotowaniem szkolnych obiadów zajmuje się zewnętrzna firma usługowa.
Sens w korzystaniu z tych wszystkich narzędzi jest jednak tylko wówczas, gdy dyrektor i nauczyciele znajdują dzięki nim rzeczywistą pomoc w rozwiązaniu swoich problemów. Każdy z nas może ich wymienić wiele. M.in. znalezienie czasu na systematyczne sprawdzanie zadań domowych, wypisywanie świadectw, prowadzenie arkuszy ocen, przygotowywanie na zebrania rodziców zestawień ocen i frekwencji. To czynności, które zdaniem wielu nie tylko nie rozwijają nas osobiście, ale sprawiają, że coraz mniej czasu mamy na pracę dydaktyczno-wychowawczą. Z drugiej zaś strony jest odpowiedzialność za przygotowanie uczniów do egzaminów. Stwarza to często sytuację bez wyjścia. Bo przecież brak regularnego sprawdzania prac domowych sprawia, że uczniowie zaczynają liczyć, że „może dziś się uda”. Niszczy to morale i tym samym zaniedbuje się takie cechy charakteru ucznia jak dyscyplina pracy, konsekwencja, systematyczność, odpowiedzialność. Na rynku ukazały się elektroniczne ćwiczenia zintegrowane z podręcznikiem i podstawą programową. Uczniowie nie tylko rozwiązują zadania, ale w ten sposób przygotowują się do kartkówek i sprawdzianów w wybranym przez siebie miejscu, czasie i tempie. Jednocześnie mogą ćwiczyć różne typy zadań, które wystąpią podczas egzaminów zewnętrznych. I nie jest do działanie incydentalne, ale systematyczna prac rozłożona w na cały cykl nauki.
Wprowadzenie jakichkolwiek usług, w tym elektronicznych wymaga stworzenia odpowiedniej kultury organizacji, wsparcia nauczycieli, przeszkolenia tych, którym nadal wydaje się, że powinni robić wszystko sami i czujących się jak niezwykle wydajne maszyny. W przeciwnym razie zrobimy sobie tylko kłopot.
Witold Kołodziejczyk | Utwórz swoją wizytówkę
