Wychowanie w świecie technologii. Sprawczość, odpowiedzialność i samodzielność jako klucz do zdrowego rozwoju

Najnowsza książka prof. Jonathana Haidta „Pokolenie niepokoju. Jak wielkie przeprogramowanie dzieciństwa spowodowało epidemię zaburzeń psychicznych” stała się tematem wielu ważnych dyskusji i odbiła się szerokim echem w świecie edukacji*. Haidt zwraca uwagę, że owo "przeprogramowanie" oznacza przejście od dzieciństwa opartego na szeroko rozumianej wolnej zabawie, której istotnym elementem była autonomia dzieci i minimalna ingerencja dorosłych, do świata zdominowanego przez smartfony oraz relacje budowane głównie w mediach społecznościowych. W wyniku tych zmian, dzisiejsze pokolenie młodych ludzi coraz częściej doświadcza zaburzeń lękowych i depresji, co może wynikać z istotnych zmian w ich wychowaniu i stylu życia. Wskazuje, że w dzieciństwie potrzeba więcej czasu na samodzielną zabawę z rówieśnikami – najlepiej na świeżym powietrzu, w różnych grupach wiekowych, i przy minimalnym nadzorze dorosłych. Autor podkreśla także konieczność ograniczenia dostępu do smartfonów i mediów społecznościowych oraz podkreśla znaczenie stabilnych, rzeczywistych relacji, zamiast więzi opartych głównie na wirtualnych interakcjach.

Podręczny słowniczek pokolenia Z i Alfa

Podobnie jak technologia, język również zmienia się w zawrotnym tempie, odzwierciedlając przemiany, które widoczne są w codziennym życiu. Portale społecznościowe są doskonałym polem obserwacji tych zjawisk. Co roku pojawiają się nowe słowa i zwroty, których jeszcze niedawno nie znaliśmy ani nie używaliśmy, a jeśli nawet, to ich znaczenie pozostawało dla nas niejasne. I nie są to jedynie pojedyncze wyrazy, ale również całe frazy, nowe terminy i struktury językowe, które w dużej mierze kształtuje internet oraz dynamika współczesnej komunikacji.

Zastosowanie sztucznej inteligencji w warsztacie pracy nauczyciela. Relacja z webinarium

Sztuczna inteligencja ma ogromny potencjał, aby zrewolucjonizować edukację. Jednak jak podaje raport NASK cytowany przez Fundację Digital University, jedynie 4% nauczycieli planuje wykorzystywać sztuczną inteligencję w swojej pracy w najbliższej przyszłości, a nieco ponad 11% rozważa to w dalszej perspektywie. Powodem tego sceptycyzmu mogą być obawy związane z brakiem odpowiednich kompetencji, niepewność co do wpływu SI na rolę nauczyciela, a także lęk przed zastąpieniem ich pracy przez technologię. Te dane pokazują, że mimo dostępności nowoczesnych narzędzi edukacyjnych, wielu nauczycieli wciąż podchodzi z dystansem do integracji SI w codziennej pracy dydaktycznej.

Awersja do pesymizmu

Coraz wyraźniej dostrzegam rosnącą polaryzację postaw wobec technologii. Z jednej strony zauważam nauczycieli, którzy z dużą rezerwą podchodzą do nowoczesnych narzędzi, często przyjmując pesymistyczną perspektywę i podkreślając zagrożenia związane z cyfryzacją i automatyzacją. Z drugiej strony widzę entuzjastów, którzy bezkrytycznie akceptują każdy aspekt technologii, postrzegając ją jako jedyne rozwiązanie problemów współczesnej edukacji. Te skrajne stanowiska, moim zdaniem, utrudniają wyważoną dyskusję o realnych możliwościach i wyzwaniach, jakie niesie rozwój technologiczny.